28.4.15

Δωροθέα Κοντελετζίδου: «Οι Έλληνες καλλιτέχνες στο Παρίσι από το 1960 μέχρι το 1980: Έννοια - Υλικά»

Οι Έλληνες καλλιτέχνες στο Παρίσι από το 1960 μέχρι το 1980: Έννοια – Υλικά»



Παρουσίαση του βιβλίου της Δρ. Δωροθέας Κοντελετζίδου
ιστορικού Τέχνης - θεωρητικού Τέχνης
με τίτλο «Η Ιδέα ως Υλικό το Υλικό ως Ιδέα», Εκδόσεις Επίκεντρο, 2014
Την Πέμπτη 30 Απριλίου 2015, ώρα 12:00, στην αίθουσα Τζόρτζιο Ντε Κίρικο

της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Πειραιώς 256, Αγ. Ιωάννης Ρέντης

«…Η ρήξη που επήλθε στη δεκαετία του 1960 και η οποία έχει καταχωρισθεί ως απομάκρυνση από τον μοντερνισμό φαίνεται να επηρεάζει αλλά και να ευνοεί ιδιαίτερα τους Έλληνες καλλιτέχνες που έζησαν και έδρασαν στο Παρίσι στις δεκαετίες του 1960 και 1970.
Η χρήση διαφόρων μέσων έκφρασης και υλικών επιτρέπει στους Δημήτρη Αληθεινό, Δανιήλ, Θόδωρο (Παπαδημητρίου), Βαλέριο Καλούτση, Βλάση Κανιάρη, Γιώργο Καραχάλιο, Νίκο Κεσσανλή, Ιάσων Μολφέση, Γιάννη Μπουτέα, Κωνσταντίνο Ξενάκη, Ναυσικά Πάστρα, Παύλο, Χρύσα Ρωμανού, Τάκη, Γιώργο Τούγια, Γιώργο Τουζένη, Φιλόλαο, Κώστα Τσόκλη να πειραματισθούν αλλά και να ικανοποιήσουν όλες τις αισθήσεις, τους επιτρέπει να αναπτύξουν συμβολικά σχήματα τα οποία κοινοποιούν την πολιτισμική ιστορία της καταγωγής τους με τρόπο ώστε να αναπτύσσουν ένα εικονολογικό σύστημα, το οποίο λειτουργεί ως συμβολικό σύστημα μεταμορφώσεων, που υπογραμμίζει, σε διεθνές πλέον επίπεδο, την καταγωγή αλλά και την επιρροή ενός πολιτισμού σε έναν άλλον… Η σχέση που αναπτύσσουν μεταξύ ιδέας, έννοιας και υλικού διαφαίνεται να είναι μια σχέση η οποία αξιοποιεί πρωτίστως την αντίληψη καθιστώντας την υλικό κοινωνικο-πολιτικής κριτικής. Ωστόσο η σχέση τους με τα υλικά είναι μια σχέση που αντικαθιστά την έννοια από το αντικείμενο, με αποτέλεσμα οι εικόνες τους να διαμορφώνουν μια γλώσσα που ενσαρκώνεται από τα υλικά….

Δημήτρης Χουλιαράκης + Δήμητρα Κωτούλα στο «Με τα λόγια (γίνεται)»




29 Απριλίου 2015, 19:30
Θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Μασσαλίας 22, Κολωνάκι)


Αν σταθείς προσεχτικά θα τα δεις όλα – 
τον άγγελο να γυμνάζεται με την πύρινη ρομφαία στη δοκό του χρόνου 
τη θλίψη στα νερά της ύπαρξης σαν ομίχλη πάνω από λίμνη
την πράσινη σταγόνα του ονείρου να ισορροπεί 
        –χωρίς διαφυγή–
στον πλαστικό αέρα του θερμοκηπίου 
        –εισπνοή / εκπνοή–
της αιώνιας ανθρώπινης περιπέτειας [1]


Του βουνού όμως δε σαλεύει το βλέφαρο
άγγιχτο έμεινε κι απ' των δυο την προσπάθεια

Τώρα ο αέρας έχει ξανά το πρώτο εκείνο
ήπιο τρέμουλο την άηχη εναλλαγή
ενός ζεστού και ψυχρού ρεύματος πάνω
απ' τη φλόγα του κεριού μία άνοιξη [2]



*

[1] Δήμητρα Κωτούλα, από το ποίημα “Σημειώσεις για Πέντε Τραγούδια κι Έναν Μύθο”, δημοσιευμένο στο περιοδικό “The Books' Journal”, τ. 44, Ιούνιος 2014.
[2] Δημήτρης Χουλιαράκης, από το “Η κατάκτηση του Έβερεστ”, στο Ζωή κλεισμένη, Το Ροδακιό, 2002.


*


Η Ελληνοαμερικανική Ένωση και οι μηνιαίες ποιητικές συναντήσεις “Με τα λόγια (γίνεται)”, στην 5η εκδήλωση του 4ου κύκλου τους, παρουσιάζουν την συνάντηση ενός ποιητή και μιας ποιήτριας διαφορετικής γενιάς, του Δημήτρη Χουλιαράκη και της Δήμητρας Κωτούλα. Η εκδήλωση, με ελεύθερη είσοδο, θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 29 Απριλίου 2015, στις 19:30 στο Θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Μασσαλίας 22, Κολωνάκι).


Οι δύο ποιητές θα διαβάσουν παλιά και νεότερα, δημοσιευμένα και αδημοσίευτα ποιήματά τους, καθώς και αγαπημένα τους ποιήματα άλλων. Τέλος, θα συζητήσουν μεταξύ τους και με το κοινό.

Η πρώτη ποιητική συλλογή του Δημήτρη Χουλιαράκη, Υπερ θηλών και ραμφών κυκλοφόρησε το 1983. Tην ακολούθησαν άλλες πέντε, με πιο πρόσφατη το Αναπολόγητος στις κούνιες ντάλα μεσημέρι το 2013. Η ποιητική συλλογή της Δήμητρας Κωτούλα, Τρεις νότες για μια μουσική κυκλοφόρησε το 2004.


*

Για το «Με τα λόγια (γίνεται)»:

«Γιατί πιστεύουμε πως με τα λόγια (κάτι) γίνεται - και πως οι λέξεις, με την ζωντανή φωνή αυτών που τις γράφουν ή τις διαβάζουν, μπορούν να ξαναβρούν το -κατά τον Τέλλο Άγρα- ‘ειδικό βάρος ενός μικρού φυσικού φαινομένου’.»

Σ' αυτές τις ποιητικές αναγνώσεις, εναλλάσσονται κυρίως δύο τύποι εκδηλώσεων. Αφενός, διαβάζουν ποιήματά τους Έλληνες ποιητές διαφορετικών γενιών, αφετέρου, η ξένη ποίηση ακούγεται στο πρωτότυπο και στην ελληνική της μετάφραση. Μεταξύ αυτών των δύο τύπων, παρεμβάλλονται ενίοτε και εορταστικά ή τιμητικά αφιερώματα, όπως αυτό στην Emily Dickinson τον Μάρτιο 2013, στον William Carlos Williams τον Μάρτιο 2014, ή στην Elizabth Bishop τον Μάρτιο 2015 στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, ή στα ποιήματα του Καβάφη πέραν των 154 αναγνωρισμένων, τον Δεκέμβριο 2014, στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηναίων.

27.4.15

«Ολοι μας ανήκουμε στην ανάσταση»: Νίκου Καρούζου, «Θρίαμβος χρόνου» (cd)



του Τέλλου Φίλη



Της νύχτας τα βελούδα

Νίκου Καρούζου

Θρίαμβος χρόνου

(cd)

Αθήνα, Εκδόσεις Απόπειρα 2015




Πριν από περίπου 30 χρόνια, ο ποιητής Νίκος Καρούζος έγραψε 17 μικρά ποιήματα για ένα μικρό κορίτσι.

«είσαι μια ζωντανή βαθειά σελίδα σώματος
π’ αστράφτει σε παρθενικότητα»

Αυτό το κορίτσι, η Μαρία, ήταν η κόρη του ιδιοκτήτη του γνωστού μπαρ «Dada» των Εξαρχείων, στο οποίο σύχναζε ο Νίκος  Καρούζος τη δεκαετία του '80. Ένα-μαγαζί θρύλος. 

“Της νύχτας τα βελούδα” είναι μια κλασική ροκ μπάντα, που βρήκε στις λέξεις του ποιητή την αφορμή για να μετατρέψει τον Θρίαμβο χρόνου σε ένα ροκ ορατόριο στη νεότητα, στον χρόνο που περνά και στις μουσικές που μας ενώνουν με μια από τις πιο ελεύθερες από στεγανά γειτονιές της Αθήνας. Μια αφορμή και μια εξομολόγηση της ωριμότητας στην επέλαση της νεότητας που το γύρω σύστημα αγνοεί αν (αυτή η νεότητα) δεν το προσκυνήσει γονατιστό με υποταγή και σιωπή. Γι’ αυτό κι η συλλογή αυτή είναι αρκούντως επαναστατική, προκλητική και κυρίως ελεύθερη, όπως κι οι αρχές της ρόκ μουσικής.

«το σκοτάδι συμφιλιώνει και
αφοπλίζει την απελπισία»

Όπως η ποιητική  συλλογή, έτσι κι αυτό το σχεδόν χειροποίητο cd κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις «Απόπειρα». Οι λέξεις του Καρούζου μοιάζει σαν να αποζητούσαν την ηλεκτρική κιθάρα του Σαράντη Κωστάκη και το μπάσο του Δημήτρη Ανδρουλάκη, που, μαζί με τα κρουστά του Γιάννη Λέκκα, δημιουργούν μια νέα ατμόσφαιρα, ανάμεσα στις απαγγελίες και τα μουσικά σχόλια ώστε να καταφέρουν να μετατρέψουν τη δεδομένη διαχρονικότητα της ποίησης, σε μια αναγκαία συνθήκη άμεσης έκφρασης θαυμασμού και πόνου, με ρυθμό και τέμπο ροκ, άγριο, παιγνιώδη και υπόγεια ερωτικό.


Η μπάντα «Της νύχτας τα βελούδα»


«ματωμένες Βάκχες ― οπώρες
που μηδενίζουν έρωτες»

Η δουλειά θυμίζει εποχές βυνιλίου, τότε που ένας δίσκος είχε λόγο ύπαρξης, τον ακούγαμε ολόκληρο από την αρχή ώς το τέλος, με μια θρησκευτικότητα στο περιεχόμενο μέχρι το τελευταίο αυλάκι.
Είναι και μια απάντηση στην σύγχρονη αγορά των προκαθορισμένων σουξέ και των playlist των ραδιοφώνων.

« θα 'θελα να πω τη μοναξιά μου
στα λαμπερά σου ματόκλαδα»

Θα μπορούσαμε να το πούμε "κύκλο τραγουδιών" αν δεν ήταν τόσο ανατρεπτικά σύγχρονο το περιεχόμενο κι η μέθεξη ροκ και εκλεκτής ποίησης. Ακούγοντάς το cd, σκέφτηκα ότι θα ήταν μια εξαιρετική πρόταση για μια ροκ όπερα τόσο ιδιαίτερη και προκλητική που δύσκολα θα τολμούσαμε να φανταστούμε καλύτερη διάδοση του μοναδικού λόγου του Νίκου Καρούζου στις επόμενες γενιές για μια επανάσταση του Έρωτα που αργεί να ξεκινήσει γιατί αρνιέται πεισματικά να βρει τους δικούς της αγίους, μπερδεμένη στα κοινωνικά δίκτυα.

Λησμονώντας πως «όλοι μας ανήκουμε στην ανάσταση»

info
Απόπειρα
Ναυαρίνου 18-20, 106 80 Αθήνα
τηλ. 210 3640817
e-mail: apopeira@hotmail.com

και η σελίδα της μπάντας στο Facebook



25.4.15

Κυριάκος Συφιλτζόγλου: Μεταναστευτικά πουλιά



πηγή: Facebook.com

Η συλλογή Με ύφος Ινδιάνου γράφτηκε με αφορμή τις 7 μέρες που ήμουν το 2012 επίστρατος στον Πέπλο, δίπλα στον Έβρο ποταμό ― με αφορμή τους νεκρούς μετανάστες, που, όταν έπεφτε η στάθμη του νερού, αποκαλύπτονταν πνιγμένοι στη δυτική όχθη. Έναν έναν τους μεταφέρανε, σήμερα τριακόσιους τριακόσιους τους πνίγουν...

Μεταναστευτικά πουλιά

πάσχει είπαν η χώρα
από αιμορραγική νόσο
αδύνατη άνοιξη
και πονοκέφαλος
-εξάνθημα η φιλοξενία
μια νύμφη του κακού καιρού
από τη Σενεγάλη
κοιμήθηκε στα Αντικύθηρα
είναι και ο ύπνος
μια άμυνα απέναντι στο δρόμο
το περιβάλλον
δεν είναι και τόσο φυσικό
ανώριμα θηλαστικά
ανώριμα θηλάζουν
τι κι αν είμαστε
οι καλύτεροι ξενιστές
το φταίξιμο
θα πέφτει πάντα
σ' έναν
κοκκινο
λαίμη



Ο Κυριάκος Συφιλτζόγλου γεννήθηκε το 1983 
στη Δράμα, όπου και ζει. 

Σπούδασε νομικά και εργάζεται ως δικηγόρος.

Μέχρι τώρα έχει εκδώσει τρία βιβλία με ποίησή του:
Έκαστος εφ' ω ετάφη (2007)
Μισές αλήθειες (2012)
Με ύφος Ινδιάνου (2014)

Ο Ένο Αγκόλλι μιλάει για το πρώτο του βιβλίο: Ποιητικό Αίτιο (ποίηση, Εκδόσεις Εντευκτηρίου 2015)


φωτογραφία: Σάκης Καρακασίδης ©


Εντυπωσιαστήκαμε στο Εντευκτήριο όταν λάβαμε, πριν από δύο χρόνια, με μέιλ, τα ποιήματα του άγνωστου σε όλους μας Ένο Αγκόλι (γεννημένου, όπως μας έγραψε, το 1994 στην Αλβανία αλλά μεγαλωμένου, ήδη από τριών ετών, στην Ελλάδα). 

Σπεύσαμε να δημοσιεύσουμε πέντε από αυτά, πρωτοσέλιδα μάλιστα, καθιερώνοντας μια νέα τακτική: σε κάθε τεύχος (ή όποτε υπάρχει υλικό) να προτάσσονται κείμενα κάποιου νέου ή και πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα.

Τότε ο Ένο Éno σπούδαζε αναλυτική φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου (με πλήρη υποτροφία μάλιστα), τώρα είναι στο Καίημπριτζ. 


Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Ένο εμφανίστηκε στη Λογοτεχνική Σκηνή του Παρά θίν' αλός του Δήμου Καλαμαριάς, αφήνοντας εξαιρετικές εντυπώσεις.


Και μόλις πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο, «Ποιητικό Αίτιο». 

Χωρίς καμιά δόση υπερβολής, είμαι περήφανος που το πρώτο βιβλίο αυτού του τόσο ταλαντούχου παιδιού (που, είμαι βέβαιος, στο εξής θ' ακούμε και θα διαβάζουμε συχνά το όνομά του) βγήκε από το Εντευκτήριο. 

Γιώργος Κορδομενίδης

15.4.15

Πανσέδες στο τσιγκελάκι

της Σοφίας Φιλιππίδου



Το τρένο που με πήγαινε στη Θεσσαλονίκη τη Μεγάλη Τρίτη, 7 Απριλίου, σταματούσε όπως πάντα στους προκαθορισμένους χορταριασμένους σταθμούς, με τα πέτρινα σταθμαρχεία και τις "αόμματες" βρύσες. Ο χαρακτηρισμός "αόμματες", που αναδύθηκε από τη βαθιά θάλασσα του υποσυνειδήτου μου όπως στα όνειρα, με βασάνιζε όλη τη Μεγάλη Βδομάδα, χωρίς να μπορώ και σήμερα ακόμα να δώσω μια ερμηνεία... Μόνο ξέρω πως, άμα τις είδα με τη βαθιάληγή" εκεί, στη θέση της μπρούντζινης κάνουλας, θυμήθηκα τον πατέρα μου, που ερχόταν σπίτι το Μεγάλο Σάββατο ―ο ήλιος είχε δύσει προ πολλού― χωρίς ψώνια! Όλα του τα λεφτά γινόντουσαν εμπορεύματα: λαμαρίνες... παλιά μπρούντζα, μπακίρια, τσίγκοι, αλουμίνια από εντομοκτόνα, παλιοσίδερα...

Φώναζε η μάνα μου, κατέβαζε ο πατέρας μου όλες τις χριστοπαναγίες και έφευγε από το σπίτι, νύχτα σχεδόν του Μεγάλου Σαββάτου. Πάντα την τελευταία στιγμή, τότε που κατέβαιναν τα κεπέγκια της αγοράς στο Βαρδάρη, αγόραζε με πίστωση ό,τι έβρισκε... Όλοι γνώριζαν τον Φίλιππο Φιλιππίδη! Έτσι, την Κυριακή πλέον, αφού τα Μεγάλα Σάββατα δεν μιλιόμασταν, μαγειρεύαμε για να "γιορτάσουμε" την Πασχαλιά!

Αυτά γινόντουσαν στα τέλη της δεκαετίας του ’60... Τότε που ακόμη στόλιζα τον Επιτάφιο και που μια Μεγάλη Παρασκευή πήρα το βιβλιαράκι με τα τροπάρια, που μου είχε ξεμείνει από το κατηχητικό, και τραγούδησα στην περιφορά το λυπητερό «έραναν τον τάφον αι μυροφόραι μύρα»... Η καρδιά μου δεν ήταν όμως "εν τάφω", αντιθέτως χτυπούσε δυνατά για τον Νικολάκη. Και αν ύψωνα κάπως τον τόνο της φωνής, ξεφεύγοντας από το μοιρολόι, ήταν για να μην με χάνει εκείνος μες στο πλήθος... Εκείνη την φορά ήρθε και την Κυριακή το πρωί στη Δεύτερη Ανάσταση.


Εμένα θα με έβρισκες πάντα στον γυναικωνίτη, ψηλά στο μπαλκονάκι της εκκλησίας των Αγίων Πάντων, με τη γιαγιά μου. Εκείνος στεκόταν ακριβώς από κάτω μου. Έσκυβα εγώ όλη την ώρα, πατώντας στα νύχια των ποδιών, κι αυτός σήκωνε τα μάτια προς τα πάνω... Αυτό μπορεί κανείς να το πει και αυτοσχέδια ερωτική σκηνή... αγάπη ίσως ή και μόνο φυσική χαρά.

Ο Νικολάκης με κυνηγούσε κάθε μέρα στην αυλή του σχολείου, για «να μου πει», και δεν κουραζόταν να περνάει μπροστά από το σπίτι μου για να με βλέπει, πότε ακουμπισμένη στο παράθυρο και πότε στον δρόμο να παίζω με τα παιδιά στα χώματα... Αυτός και κανα-δυο ακόμα αγοράκια, κολλητοί του από την άλλη γειτονιά... Δεν με έπιασε ποτέ, γιατί δεν μπορούμε να με φτάσει. Κι αν καμιά φορά με στρίμωχνε στον τοίχο, ξεγλιστρούσα για να κάνω τρέχοντας γύρω γύρω τους αγαπημένους μου κύκλους.

Όταν τέλειωσε εκείνος το Δημοτικό κι εγώ ήμουνα ακόμα στην πέμπτη τάξη, ήρθε ένα κακό αγόρι και μου είπε πως άρχισε να κυνηγάει μιαν άλλη. Νομίζω πως αυτή ήταν η πρώτη μου κατάθλιψη, που με συνόδευε έκτοτε σε όλη μου την εφηβεία... 

Και φέτος, που το τρένο με πήγε ακόμα μια φορά εκεί, πίσω από τον σταθμό Θεσσαλονίκης, στο σπίτι της μάνας μου στην παλιά μου εβραίικη γειτονιά... και με φέρνει τώρα πίσω στην Αθήνα, σκέφτομαι πως ίσως δεν είναι μόνο που εγώ δεν σταμάτησα τότε «να μου πει», αλλά που κι αυτός δεν "ήξερε" μάλλον να μιλήσει

Νομίζω πως αυτό το παιχνίδι, το ερωτικό κυνηγητό, σημάδεψε όλη μου τη ζωή και είναι το χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς μου αν θέλετε να με καταλάβετε! Και επίσης, γιατρέ μου, να μην ξεχάσω να σας πω πως, μετά που σταμάτησε να με κυνηγάει ―μια Κυριακή του Πάσχα ήτανε πάλι― θα ήμουνα έντεκα χρονών, αυτός δεκατεσσάρων, φόρεσα το κόκκινο μου φουστάνι, τα πρώτα μου κόκκινα λουστρίνια με μπερέτα... πήδησα από το παράθυρο (αφού η μάνα μου με είχε κλειδώσει πάλι μέσα για τιμωρία) και πήγα εκεί που στεκόμουνα πάντα για να περάσει να με δει! Και εκείνη την Κυριακή του Πάσχα, δύο χρόνια αφότου με "άφησε"..., επέστρεψε για μια τελευταία φορά! Ήμουν εκεί πάνω στις σκουριές, στο υψωματάκι. Στο στήθος μου, που ακόμα δεν είχε καθόλου σχηματιστεί, στη μεριά της καρδιάς, είχε ράψει η μάνα μου ένα μπουκετάκι λουλουδάκια, κάτι σαν πανσέδες πλεγμένους στο τσιγκελάκι! Μόλις τον είδα να τρέχει απο μακριά, μου φάνηκε πως τα ψεύτικα λουλουδάκια στο φουστάνι μου ζωντάνεψαν από μια αύρα, κάτι σαν πνοή... τη φαντασία μου ίσως!


Η Σοφία Φιλιππίδου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και κατοικεί στα Εξάρχεια. Είναι αγαπημένη Ελληνίδα ηθοποιός και σκηνοθέτης του θεάτρου. Έχει συνεργαστεί με την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Το όνομα της έχει συνδεθεί με μεγάλες θεατρικές και τηλεοπτικές επιτυχίες. Σπούδασε Θέατρο στη Δραματική Σχολή του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης και Γερμανική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Έκανε για έναν χρόνο μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Δραματουργίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με καθηγητή τον θεατρολόγο Νικηφόρο Παπανδρέου. Εργάστηκε επί οκτώ χρόνια παράλληλα με το θέατρο ως καθηγήτρια γερμανικών στα ΤΕΙ Θεσσαλονίκης απ' όπου και παραιτήθηκε. Έχει υπάρξει μέλος του Θεατρικού Εργαστηρίου της "Τέχνης" (1972 - 1979) και της Πειραματικής Σκηνής της "Τέχνης" (1980 - 1985). Την πρώτη της εμφάνιση στο Θέατρο την κάνει το 1972. Ερμηνεύει τον ρόλο της "Μαριάνθης" στην παράσταση "Φαύστα" του Μποστ, που ανεβάζει το Θεατρικό Εργαστήρι της "Τέχνης". Το 1997 συναντιέται ξανά με το συγκεκριμένο έργο. Αυτή την φορά όμως υποδύεται την "Φαύστα" στη Νέα Σκηνή του "Εθνικού Θεάτρου". Το 1985 κατεβαίνει στην Αθήνα και συνεργάζεται με τα μεγάλα αστικά θέατρα για το ανέβασμα κλασικών έργων, επιθεωρήσεων και μουσικών παραστάσεων.
Αυτόν τον καιρό πρωταγωνιστεί στις Ευτυχισμένες μέρες του Σάμουλ Μπέκετ, που παίζεται στο Εθνικό Θέατρο (θέατρο «Ρεξ»).
Από τις Εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορεί το βιβλίο της Με μια σκάλα στο φεγγάρι.]